«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم»
«أُفَوِّضُ أَمْري إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصيرٌ بِالْعِبادِ».[1]
«رَبِّ اشْرَحْ لي صَدْري * وَ يَسِّرْ لي أَمْري * وَ احْلُلْ عُقْدَةً مِنْ لِساني * يَفْقَهُوا قَوْلي».[2]
«اللَّهُمَّ وَ أَنْطِقْنِي بِالْهُدَى وَ أَلْهِمْنِي التَّقْوَى».[3]
مقدّمه
هدیه به پیشگاه با عظمت حضرت امیرالمؤمنین علیه أفضل صلوات المصلّین صلواتی هدیه بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
عرض ادب به ساحت مقدّس حضرت بقیة الله اعظم روحی و ارواح العالمین له الفداه و عجّل الله تعالی فرجه الشریف وَ رَزَقَنا الله تعالی رؤیَتَهُ وَ زِیارَتَهُ و الشَّهادَةَ بَینَ یَدَیه صلوات دیگری محبّت بفرمایید.
اللهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّل فَرَجَهُم
مروری بر جلسه گذشته
هفته گذشته اشاره مختصری کردیم به اینکه امیرالمؤمنین صلوات الله علیه به چند موضوع زیاد میپرداختند، اتفاقاً در نهج البلاغه هم انعکاس دارد، چون ممکن است بعضی از موارد کمتر در نهج البلاغه انعکاس داشته باشد، یکی از چیزهایی که در نهج البلاغه انعکاس داشته است دفاع از شخصیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم است، یکی یاد مرگ است، یکی هم اهمیّت قرآن کریم است.
اندکی به برخی از نکات این موضوع اخیر که اهمیّت قرآن کریم است پرداختیم، به این کلام نورانی منسوب به امیرالمؤمنین صلوات الله علیه رسیدیم که در شروع این خطبه فرمودند: «أَرْسَلَهُ عَلَى حِينِ فَتْرَةٍ مِنَ اَلرُّسُلِ» بعد از مدتی که حجّت بود اما رسول نبود خدای متعال پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم را مبعوث کرد، بعد از آن مدّت طولانی که عالم منتظر یک رسول الهی بود خدای متعال عالم را به نور انور خاتم انبیاء منوّر کرد، «بِتَصْدِيقِ اَلَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَ اَلنُّورِ اَلْمُقْتَدَى بِهِ» با این تصدیق و تأییدی که در مقابل او بود و با خود آورده بود به سراغ مردم آمد، با آن نوری که همه دور سمت حقیقت و رشد و فلاح هدایت میکند، که آن «ذَلِكَ اَلْقُرْآنُ» همان قرآن است، «فَاسْتَنْطِقُوهُ»، آن را استنطاق کنید، یعنی او را به نطق دربیاورید، از او سؤال بپرسید و جواب بگیرید، طلبِ فهم کنید تا به شما بیاموزد، طلب آب حیات کنید تا شما را سیراب کند، «وَ لَنْ يَنْطِقَ» ولی نطق نمیکند، «وَ لَكِنْ أُخْبِرُكُمْ عَنْهُ» ولی من از آن به شما خبر میدهم. اگر شما به دنبال استنطاق قرآن هم باشید باید به سراغ معصوم بروید، چون برای شما نطق نمیکند.
به محضر مبارک شما توضیح دادیم که امیرالمؤمنین صلوات الله علیه در همین نهج البلاغه فرمودهاند که قرآن را کتاب ناطق میدانند، قرآن کتابِ ناطقِ صامت است، ناطق هست چون بیشتر عبارات قرآن کریم روشن است، اما آنجایی که به تعیین مصداق و تطبیق مورد و حقیقت میرسد، خیلی از اوقات یا ضعف ما، یا گناه ما در فهم ما اثر میگذارد، یا عوامل دیگر باعث میشود که در فهم دچار اختلاف میشویم، معلوم نیست حقیقتِ کلام چیست، آنجا بایستی به سراغ صاحب علم رفت، خیلی از بیچارگیهای ما به همینجا میرسد.
بعد فرمودند: «أَلَا إِنَّ فِيهِ عِلْمَ مَا يَأْتِي وَ اَلْحَدِيثَ عَنِ اَلْمَاضِي» علم آینده و گذشته، «وَ دَوَاءَ دَائِكُمْ» درمان دردهای شما، «وَ نَظْمَ مَا بَيْنَكُمْ» آنچه به درد شما میخورد در این قرآن هست اما «فَاسْتَنْطِقُوهُ وَ لَنْ يَنْطِقَ» با اینکه ناطق است اگر شما آن را استنطاق کنید همهی آن را نمییابید.
نه اینکه از این قرآن هیچ چیزی نمیفهمیم، مسلماً میفهمیم. الآن وضع امّت اسلام را ببینید، بالاخره دارد که «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ»،[4] آنهایی که همراه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم هستند و با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم معیّت دارند و دلی در گرو پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم دارند، دلی در گروی عقاید پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم دارند، با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم همدل و هممسیر هستند «أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ» هستند، اما وضع جامعه اسلامی را ببینید، حتّی وضع جامعه شیعه را ببینید، اگر بخواهم روی لفظ صبر کنم از موضوع خارج میشوم، معنای آیه کاملاً روشن است، این کتاب ناطق است، اما خیلی از بطون آن روشن نیست، خیلی از جاها هم اگر بخواهیم روی آن صبر کنیم ممکن است اختلاف پیدا کنیم، اینجا باید چکار کنیم؟ اینجا باید به سراغ مستنطق برویم، آن کسی که میتواند همهی حقیقت قرآن کریم را به نطق دربیاورد.
چون امیرالمؤمنین صلوات الله علیه فرمودند «فَاسْتَنْطِقُوهُ وَ لَنْ يَنْطِقَ» با اینکه ناطق است اگر شما آن را استنطاق کنید همهی آن را نمییابید، «وَ لَكِنْ أُخْبِرُكُمْ عَنْهُ» ولی من از آن به شما خبر میدهم، بنده میخواهم چند جلسه به یکی از آیات بپردازم که راجع به همین موضوع است.
نظرات شما عزیزان: