سیستم اداری سلجوقیان چگونه بود؟
این سلسله، در زمینه ی نظامی به عناصر ترکمن و ترک وابسته بود. علاوه بر این، در سیستم های مدیریتی و سیاسی خود نیز به مانند امپراتوری غزنویان از آیین و سنت های ساسانیان پیروی می کردند. زبان درباری و حکومتی آن ها هم زبان فارسی بود. از آنجایی که سنتی در حکومت و دین خود نداشتند فرهنگ ایرانی و سنت ساسانیان را در کل قلمرو خود منتشر کردند.
از دیگر ویژگی های این سلسله می توان به علاقه های آن ها به تمرکز زدائی، دائم در جنگ بودن و زندگی در بیابان ها اشاره کرد. این ویژگی آن ها بیشتر یادآور سلسله ی اشکانیان است. سلجوقیان با زندگی های شهری و تمدن شهری بسیار غریبه و ناآشنا بودند.
حتی حکمرانان این سلسله، وزارتخانه ها را مانع پیشرفت اعمال قدرت و استبداد خود می دانستند. اغلب وزیران وزراتخانه ها ایرانی بودند. حکمرانان، این وزرا را می کشتند یا به کشتن می دادند و یا به دشمنان، تحویل می دادند و اموال آن ها را مصادره می کردند.
در واقع این قوم، خوی صحرانشینی داشتند و به هیچ وجه، روحیه ی نظم و انضباط نداشتند و تمایل به غارت و استبداد داشتند. بخش های غیر متمرکز این امپراتوری توسط پادشاه آن ها که به آن، سلطان می گفتند نظارت می شد. آن ها این نظارت را به کمک سیستمی به نام دیوان انجام می دادند. دیوان یک سیستم مدیریتی بود که از دوران ساسانیان بر جای مانده بود.
این امپراتوری بخشی از درآمدی را که از راهزنی و غارت به دست می آوردند برای ساخت و ایمن سازی جاده ها و ساخت پل ها و رباط ها هزینه می کرد.
چالش های حکومت سلجوقی
یکی از بزرگترین تهدیدهای این سلسله، اسماعیلیان بودند. اسماعیلیان برا اینکه ضربه های مهلکی به بدنه ی این امپراطوری وارد کنند در مناطق دور افتاده و بالای کوه ها، قلعه هایی ساختند و در آن جا سکونت کردند.
از جمله مهم ترین اقدامات اسماعیلیان، فرستادن افرادی برای ترور سران سلجوقیان بود. اسماعیلیان، مسلمانان شیعه ی 7 امامی بودند که در بخش های مختلف ایران با نام های قرمطی، باطنی و سبعی شناخته می شدند. نحوه ی عملکرد آن ها به گونه ای بود که همیشه جدید ترین و هولناک ترین تهدید داخلی برای سران سلجوقی به شمار می رفتند.
البته سلسله ی سلجوقی در مرزهای خارجی هم دشمنانی داشتند. سلسله ی فاطمیان بزرگ ترین تهدید این حکومت، در خارج از مرزها بود. این سلسله حکمرانی مصر را داشتند. فاطمیان نیز از شیعیان 7 امامی بودند که خلافت مسلمانان در شمال آفریقا را بر عهده داشتند. بنیانگذار این سلسله، عبیدالله المهدی بود که پیروان این مذهب، او را مهدی موعود و منجی مسلمانان شیعه، می دانستند.
نظرات شما عزیزان: