تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
اداء فرائض
۷ - ابزار تشخیص وظیفه
در دین اسلام برای تشخیص آنچه که بر انسان در زمان‌ها و مکان‌های مختلف واجب و فرض می‌باشد، دو وسیله و ابزار تعیین شده است که مراجعه به آنها و استفاده‌ی صحیح و درست از آنها می‌تواند انسان را به سوی مسیر درست هدایت کند. این دو وسیله عبارتند ار: عقل و وحی.آنان که با آیات قرآنی آشنایی دارند به خوبی می‌دانند که در هیچ کتاب آسمانی به‌اندازه قرآن به عقل و دلایل عقلی بها داده نشده است.[۳۰]
با مراجعه به احادیث و روایات نیز می‌بینیم که مسئله حجیّت عقل برای انسان‌ها از مسلّمات است.
در روایتی امام صادق (علیه‌السّلام) می‌فرمایند: حجت خدا بر بندگان پیغمبر است و حجت میان بندگان و خدا عقل است.[۳۱]
یعنی خدا دو ابزار برای شناسایی مسیر صحیح قرار داده که عبارتند از پیامبران به عنوان رسانندگان وحی الهی به بندگان و عقل که وسیله مناسب تشخیص درست از نادرست و سود از زیان می‌باشد. البته طبق این روایت عقل از دو سو حجت و دلیل می‌باشد، اول دلیل و حجت خدا بر بندگان و دوم دلیل و حجت بندگان بر خدا. به عبارت دیگر خداوند به سبب وجود عقل می‌تواند از بندگانش این پرسش را داشته باشد که چرا چنین و چنان کردی و بندگان نیز با دلایل عقلی می‌توانند علّت کارهای خویش را برای خدا توضیح دهند و از خدا درخواست جزای مناسب با اعمال خویش را نمایند.
امام باقر (علیه‌السّلام) فرمود: چون خداوند متعال عقل را آفرید به او فرمود پیش بیا، پیش آمد فرمود برگرد، برگشت فرمود بعزت و جلالم مخلوقی بهتر از تو نیافریدم، امر و نهی و پاداش و کیفرم متوجه تو است.[۳۲]
۸ - اداء فرائض و مقام بندگی
عبودیت، تسلیم حق بودن و گردن نهادن به خواست الهی است، یعنی عبد جز رضای حق نخواهد و در برابر او در ذلّت و اطاعت مطلق باشد که اصل عبودیت، خضوع و تذلّل است. بنابراین عبد در برابر مولا، وجودی برای خویش قائل نیست، ملازم مولاست و از وی فاصله نمی‌گیرد، آزادی و استقلال را از خود سلب می‌کند و در برابر مولای خویش هیچ‌گونه خلاف و تعدّی نمی‌کند، مطیع اوست و به اراده و خواست او عمل می‌کند. بدین‌ترتیب هر کس لباس بندگی حق به تن کند و ذلّت عبودیت را پذیرا شود به عزّت ربوبیت رسد.[۳۳]
اطاعت نیز که عبارت است از گردن نهادن در برابر اوامر و نواهی مولی، خود یکی از شؤون عبودیت و بردگی برای مولی است، زیرا اگر مولی برده‌ای را مالک می‌شود، هیچ منظوری ندارد جز اینکه مالک اراده و عمل برده باشد، به‌طوری که برده‌اش اراده نکند مگر آنچه را که مولی اراده می‌کند و هیچ عملی را انجام ندهد مگر آنچه را که مولایش از او بخواهد انجام دهد، پس طاعت مولی نحوه‌ای از عبودیت عبد است.[۳۴]
بنابراین مقصود از انجام واجبات، رسیدن به مقام بندگی است، که در سایه‌ی دل سپردن به فرامین و دستورات الهی حاصل می‌شود.
۹ - شروط بندگی
بندگی و عبادت با دو شرط متحقّق می‌شود: محبّت و اطاعت، و اطاعت بدون علم و سپس عمل به خواست معبود و رضای محبوب امکان ندارد. آنها که از خود چیزی می‌تراشند و پیش خود مطالبی را سرهم می‌کنند و به عنوان عبادت و اطاعت انجام می‌دهند آنها بنده خویشند نه بنده خدا.
۱۰ - پانویس
| ۱. | ↑ فیومی، احمد، المصباح المنیر، ص۶۴۸، منشورات دار الرضی. |
| ۲. | ↑ مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۹، ص۵۹، تهران، انتشارات وزارت ارشاد، ۱۴۱۶ق، چ اول. |
| ۳. | ↑ دستغیب، عبدالحسین، گناهان کبیره، ج۲، ص۱۸۹، تهران، انتشارات ناس، ۱۳۷۰ش. |
| ۴. | ↑ نساء/سوره۴، آیه۶۹. |
| ۵. | ↑ حسینی همدانی، سیدمحمدحسین، انوار درخشان، ج۴، ص۱۱۰، تحقیق محمدباقر بهبودی، تهران، انتشارات کتابفروشی لطفی، ۱۴۰۴ق، چ اول. |
| ۶. | ↑ احزاب/سوره۳۳، آیه۷۱. |
| ۷. | ↑ طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، ج۱۶، ص۵۲۳-۵۲۴، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی. |
| ۸. | ↑ کلینی، محمد، الکافی، ج۲، ص۸۲، انتشارات اسلامیه، تهران، ۱۳۶۲ش، چ دوم . |
| ۹. | ↑ آمدی، عبدالواحد، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ص۱۸۱، قم، انتشارات دفتر تبایغات، ۱۳۶۶ش، چ اول. |
| ۱۰. | ↑ ر. ک: خوانساری، آقا جمال‌الدین، شرح خوانساری بر غررالحکم، ج۴، ص۱۴۹، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۶۶ش، چ اول. |
| ۱۱. | ↑ شیخ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۸۲. |
| ۱۲. | ↑ شیخ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۸۱. |
| ۱۳. | ↑ طباطبایی بروجردی، سیدحسین، جامع احادیث الشیعه، ج۱۴، ص۹۸. |
| ۱۴. | ↑ شیخ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۸۲. |
| ۱۵. | ↑ طباطبایی بروجردی، سیدحسین، جامع احادیث الشیعه، ج۱۴، ص۹۹، از کتاب مستدرک الوسائل. |
| ۱۶. | ↑ امام علی (علیه‌السلام)، نهج البلاغه، ص۷۹۸. |
| ۱۷. | ↑ ملکی تبریزی، جواد، لقاء الله، ص۲۹. |
| ۱۸. | ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، جواهر السنیه، ص۱۲۰-۱۲۱. |
| ۱۹. | ↑ طباطبایی بروجردی، سیدحسین، جامع احادیث الشیعه، ج۷، ص۹۹. |
| ۲۰. | ↑ نحل/سوره۱۶، آیه۹۷. |
| ۲۱. | ↑ ر. ک: امینی، ابراهیم، خودسازی و تزکیه نفس، ص۲۱۶-۲۱۷، قم، انتشارات شفق، ۱۳۷۰ش، چ سوم. |
| ۲۲. | ↑ صابری یزدی، علی‌رضا، الحکم الزاهرة، ص۷۴۸، ترجمه محمدرضا انصاری محلاتی، قم، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۵ش، چ دوم. |
| ۲۳. | ↑ آمدی، عبدالواحد، تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ص۱۷۹. |
| ۲۴. | ↑ شیخ صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۲۱۷. |
| ۲۵. | ↑ توبه/سوره۹، آیه۱۲۲. |
| ۲۶. | ↑ فیض کاشانی، ملا محسن، تفسیر صافی، چاپ اسلامیه، ج۱، ص۵۵۵، ذیل آیه ۱۴۹ انعام. |
| ۲۷. | ↑ حویزی، علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، ج۱، ص۷۷۶. |
| ۲۸. | ↑ امام صادق (علیه‌السّلام)، مصباح الشریعة و مفتاح الحقیقه، ص۱۱۲. |
| ۲۹. | ↑ امام صادق (علیه‌السّلام)، مصباح الشریعة و مفتاح الحقیقه، ص۱۱۲، ترجمه و شرح حسن مصطفوی، تهران، انتشارات انجمن اسلامی حکمت و فلسف ایران، ۱۳۶۰ش. |
| ۳۰. | ↑ مطهری، مرتضی، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۶، ص۵۸، تهران، انتشارات صدرا. |
| ۳۱. | ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۲۵. |
| ۳۲. | ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۲۶. |
| ۳۳. | ↑ دلشاد تهرانی، مصطفی، سیره نبوی «منطق عملی»، ج۳، ص۳۵، تهران، ۱۳۸۵ش، چ دوم. |
| ۳۴. | ↑ طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان، ج۱۹، ص۵۱۴، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی. |
نظرات شما عزیزان:
