لغتشناسان برای واژه «مذهب» معانی متعددی ذکر کردهاند؛ مانند: آیین، دین، روش، سنت، شرع، شریعت، طریقه، طریقت، کیش، مسلک، مشرب، نحله، راه و روش، طریقه، هریک از فرقهها و گرایشات دینی با مجموعهای از آیینها و آموزهها.[1] به نظر میرسد همه این معانی به دو معنا بر میگردد: یک به معنای دین و دیگری فرقه و گرایش خاصی از یک دین. به بیان دیگر، "مذهب" به معنای راه و روش است و در مفهوم دینی، به مسیر اعتقادی افراد، مذهب گفته میشود.[2] در این تعریف، میتوان مذهب را در ارتباط با اصل دین هم به کار برد. به عنوان نمونه، بیان شود که پیامبر(ص)، بنیانگذار مذهب اسلام بود. اما اکنون در بیشتر موارد از واژۀ "مذهب" در روشهای فرعی برگرفته از اسلام استفاده شده و در مورد اصل اسلام از واژه "دین" و یا "آیین" استفاده میشود.[3]
در هر صورت اگر مقصود از مذهب، دین یا فرقه حق باشد، در این صورت میتوان گفت که ریشه عرشی دارد؛ زیرا در تعریف دین حق(نفس الامری) گفته شد: «آنچه در علم الهى و مشیّت ربانى براى هدایت انسان به سوى رستگارى وجود دارد».[4]
در هر صورت اگر مقصود از مذهب، دین یا فرقه حق باشد، در این صورت میتوان گفت که ریشه عرشی دارد؛ زیرا در تعریف دین حق(نفس الامری) گفته شد: «آنچه در علم الهى و مشیّت ربانى براى هدایت انسان به سوى رستگارى وجود دارد».[4]
[1]. ر. ک: فرهنگ فارسی عمید، واژه «مذهب».
[2]. ابن منظور، لسان العرب، ج 1، ص 394، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
نظرات شما عزیزان: