تبادل لینک هوشمند 
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
مقدمه
همۀ ما در بزنگاه های مهم زندگی، از مناجات با خدا و توسل به اولیای او کمک می گیریم. به طور حتم، ازدواج یکی از تصمیم های مهم و سرنوشت ساز زندگی انسان است. از همین رو، از دیرباز رسم است که بسیاری از خانواده ها علاوه بر رعایت همۀ مقدمات لازم برای ایجاد پیوندی سالم و اصولی، برای دریافت تبرک و تیمن بیشتر، پیوند مقدس زوج های جوان را در حرم مطهر رضوی منعقد می کنند.
در همین راستا، معاونت تبلیغات اسلامی حرم مطهر رضوی، بر خود لازم دید علاوه بر فراهم آوردن مقدمات مناسب برای اجرای عقد در حرم مطهر، بر اساس آسیب شناسی مسائل ازدواج و آموزه های متون دینی، در موضوع «ازدواج و خانواده » کتاب آموزشی و کاربردیِ مناسبی آماده و به زوج های جوان اهدا کند.
پس از بررسی اولیه موضوع در کارگروه تولید کتاب مدیریت فرهنگی حرم مطهر رضوی، مسئولیت آماده سازی محتوای کتاب مذکور به آقای دکتر بانکی پور به عنوان پژوهشگر برتر حوزه خانواده، واگذار شد. در نهایت بعد از دو سال پژوهش و قلمزنی و رفت و برگشت های اصلاحی، کتاب حاضر شامل آموزش های لازم برای مراقبت مداوم از پیوند ازدواج و تحکیم بنیان خانواده، به عنوان نتیجۀ کار به زوج های جوان و خانواده ها و کارشناسان مسائل خانوادگی تقدیم می شود.
امید که به برکت عنایت امام رأفت و مهربانی، این گام کوچک در جهت ایجاد سلامت در پیوند زناشویی و استحکام بنیان خانواده مؤثر باشد.
معاونت تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی
فصل نخست: نقش های جدید من
اشاره
1. آغاز تغییر نقش ها
از آثار ازدواج و آغاز زندگی مشترک، تغییر و افزایش نقش هایی است که شخص متأهل با آن ها مواجه می شود. به محض ایجاد پیوند زناشویی، نقش های جدیدی به وجود می آید که سازگاری با آن ها مستلزم شناخت و تحمل و تأمل فردِ تازه ازدواج کرده در مواجهه با هرکدام است.
شخص در آغاز تأهل، مانند فارغ التحصیلی است که وارد مدرسۀ آشنا و قدیمی خود می شود، اما نه در نقش دانش آموز، بلکه در نقش معلم. درست است که کلاس همان کلاس است و مدرسه همان مدرسه؛ اما نقش او دیگر در همان نقش سابق نیست؛ بلکه صاحب نقش و جایگاهی شده است که برایش مسئولیّت ها و انتظارات جدیدی به دنبال دارد. دختر یا پسری که تا دیروز از حمایت خانوادۀ خود برخوردار بودند و کمتر انتظاری از آن ها می رفت و مسئولیت کمتری متوجه شان بود، پس از تأهل لازم است از کالبد کودکی خویش بیرون آمده و نقش های دیگری را بپذیرند. آن دو باید بدانند که رفتارهای پسر خانواده با رفتارهای داماد خانواده بسیار متفاوت است؛ همان طور که رفتارهای دختر خانواده با عروس خانواده تفاوت دارد.
در واقع به محض ازدواج و متأهل شدن، دو تغییر عمده برای شما به وجود آمده است که اگر نتوانید به خوبی با آن سازگار شوید، دچار تنش خواهید شد: اول اینکه وارد شبکه ای جدید از ارتباط با اطرافیان شده اید. شما پیش ازاین، همسر کسی نبودید و عروس یا داماد هیچ خانواده ای محسوب نمی شدید. دومین تغییر این است که حتی ارتباطات قبلی شما نیز تعریفی جدید پیدا کرده است. شما که پسر یا دختر والدینتان بوده اید، هم اکنون به عنوان فرزندی شناخته می شوید که برای خودش زندگی مستقلی دارد. این تعریف جدید از نقش ها، شامل ارتباط شما با دوستانتان نیز می شود. شما قبلاً فردی مجرد بودید و اکنون متأهلید؛ پس باید انتظارات دیگران از شما و نیز وظایف و نقش هایی که شما در جمع دوستانتان برعهده می گیرید، براساس نقش جدیدتان تعدیل شود.
زندگی زوج بعد از تأهل، برنامه ریزی لازم دارد؛ چون بعد از ازدواج، کانونی تشکیل می شود که سقف آن بر روی دو پایه استوار است. مجردانی که قبل از ازدواج، اوقات خود را با دوستان، تفریح، اتّکای به پدر و مادر و... می گذراندند، اکنون باید به مصلحت زندگی مشترکشان بیندیشند و خودخواهی های فردی را کنار بگذارند.(1)
پسری که تا دیروز رفتن به مهمانی های خانوادگی را به راحتی نمی پذیرفت، اکنون در جایگاه داماد، باید به گونۀ دیگری عمل کند. شخص متأهل باید خواسته های خود را تعدیل کند و براساس انتظاری که از او می رود و جایگاه جدیدی که برای او تعریف شده است، ایفای نقش کند؛ مثل معلم کلاس که هرقدر هم تشنه باشد، برای خوردن آب از کلاس خارج نمی شود؛ هرچند در گذشته، در جایگاه دانش آموز بارها این کار را انجام داده باشد.
یکی از فواید ازدواج همین است که شما بتوانید خواسته های خود را مهار کنید؛ مثلاً دختری که اکنون در جایگاه همسر قرار دارد، باید
________________________________________
1- حسین مصلحتی، ازدواج و ازدواج درمانی، ص290تا295، با تلخیص.
برخلاف عادت دوران مجرّدی، زودتر از خواب بلند شود و صبحانه را برای همسرش آماده کند. او باید متوجه باشد که شوهرش هیچ گاه در جایگاه پدرش نیست. مرد متأهل هم اگر در دوران مجردی، ساعت ده شب به خانه می آمده است، نباید حالا نیز به همان روند ادامه دهد و در جایگاه داماد خانواده نباید انتظار داشته باشد تمام کارهایی که مادرش برای او می کرده است، اکنون همسرش برای او انجام دهد یا همان انتظاری را که از پدرش داشته است، از پدر همسرش داشته باشد.
عروس و دامادها باید بدانند ازاین پس، نگاه به آن ها، نگاهی است که محور اصلی آن «مسئولیت» است. در واقع عاملی که نقش پذیری متأهلین را پررنگ تر می کند، مسئولیت پذیری ایشان است. زن و مرد در آغاز زندگی مشترک، در کنار منافعی که به دست می آورند، وظایفی را نیز برعهده می گیرند که موجب رشد آن ها و حفظ نشاط زندگی شان می شود. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) دراین باره فرموده اند: «مرد سرپرست خانواده است و دربارۀ آنان از او سؤال می شود و زن سرپرست خانوادۀ شوهرش و فرزندان اوست و دربارۀ آنان از وى سؤال می شود.»(1)
زن و مرد باید بدانند که با پیوند ازدواج، به تملّک یکدیگر درنمی آیند. مالک ما خداست و او ما را به امانت در اختیار یکدیگر قرار داده است؛ درعین حال، هم زن و هم مرد، ده ها حق بر گردن یکدیگر دارند که یکی از آن ها حق زن وشوهری است؛ البته در این میان، پدر و مادر، همسایگان، فرزندان و... هم صاحب حقوقی هستند که باید ادا شود.
________________________________________
1- حسن بن محمد ديلمى، ارشاد القلوب، ج 1، ص184.
2. خودباوری؛ پیش نیاز پذیرش نقش
اشاره
همۀ زوج های جوان، توانایی هایی دارند که زمینۀ سازگاری و رفتار مثبت و مفید را برای ایشان در طول زندگی فراهم می کند. کسانی که این توانایی ها را بشناسند، مسئولیت های جدید زندگی را به بهترین وجه می پذیرند و با کشف چنین گنجی، خلأهایی که نوعاً در زندگی زوج های جوان وجود دارد، برطرف می شود.
اگر اعتمادبه نفس، به معنای تکیه بر توانایی های خود به صورت مستقل باشد، «شرک» است؛ ولی اگر به معنای تکیه انسان به خداوند و نیروهایی باشد که به او داده است، این باور مطلوب بوده و همان خودباوریِ مؤمنانه است که ریشه در خداباوری دارد؛ چراکه خداوند بهترین استعدادها را به ما داده است؛ چنان که در قرآن کریم آمده است:«ما انسان را در بهترین صورت و نظام آفریدیم.»(1)
با خودباوریِ مؤمنانه به موقعیت های زیادی دست خواهیم یافت:
* توانایی ابراز وجود؛
* بالارفتن قدرت تحمل در قبال اظهارنظرِ دیگران؛
* مدیریت امور با توجه به موقعیت های مختلف زمانی و مکانی؛
* مدیریت زمان و برنامه ریزی؛
* رازداری و کنترل رفتار؛
* برداشت واقع بینانه از وقایع پیرامونِ محیط خود؛
* وابسته نبودن به دیگران.
با خودباوری از مرزهای تنگ نظرانه می گذریم و با استفاده ازتجربه های گذشته، به پیش بینی های مدبّرانه می رسیم. خداوند این مسیر تکاملی را در اختیار ما گذاشته است تا به زندگی شیرین تری دست پیدا کنیم.
________________________________________
1- تین، 3.
یکی از راه هایی که می تواند ما را به خودباوری برساند، صحبت دربارۀ توانایی های خود و کاربرد آن هاست. هرگز نباید مهارت های خود را دستِ کم بگیریم. کارهایی مثل بچه داری، ورود به دانشگاه، آموختن یک زبان خاص، طراحی یک لباس، تدارک یک مهمانی، تدریس، سخنرانی، کارکردن در کنار تحصیل و... موفقیت های خوبی هستند که توانایی های ما را برای خودمان به نمایش می گذارند. امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) در تعبیری به این مطلب اشاره کرده و فرموده اند: «خدا رحمت کند فردی را که به ارزش خود پی ببرد.»(1)
خودباوری علاوه بر اینکه فرد را برای پذیرش نقش های متعدد آماده می کند، موجب می شود وی با همسر و فرزند و اطرافیانش رابطۀ بهتری برقرار کند؛ چراکه چنین شخصی دربارۀ موضوعات پیرامون خود، نظر واقع بینانه ای دارد و غرور کاذب نداشته و نیز سعی ندارد برتری و سلطۀ خود بر دیگران را اثبات کند؛ بنابراین تا حد ممکن و معقول، خود را با توقعات همسر و اجتماع اطرافش سازگار می کند.
________________________________________
1- عبدالواحدبن محمد تميمى آمُدى، غرر الحکم و درر الکلم، ص373.
نظرات شما عزیزان:
