جايگاه معاد
معاد ، در عقل و فطرت هر انسانى جايگاه قابل توجّهى دارد ، زيرا كيست كه نپرسد و يا نخواهد بداند كه آينده انسان و جهان چه مى شود ؟ پايان عمر و تلاش ما به كجا مى رسد ؟ نتيجه و هدف از زندگى چيست ؟ آرى اين سؤ الها براى همه مطرح است .
در پاسخ به اين سؤ ال ها دو جواب داريم :
الف : تمام اديان الهى با استدلالى كه در آينده بيان خواهيم كرد ، آينده جهان و انسان و نتيجه كارها و تلاش او را بسيار روشن واميدوار كننده و روح بخش مى دانند ، قرآن مى گويد : و اءنّ اِلى ربّك المنتَهى
(1) همانا نهايت و پايان به سوى پروردگارت مى باشد .
ب : مكتب هاى مادّى ، آينده جهان و انسان را بن بست ، تاريك ، فانى و نيستى مى دانند و اين ديد بسيار خطرناك و ياءس آور است ، علاوه بر اين چنين مكتب هايى هيچ گونه دليل علمى هم براى عقيده خود ندارند .
قرآن دراين باره مى فرمايد: و قالوا ما هِىَ الاّ حياتُنَا الدُّنيا نَموتُ و نَحيى و ما يُهلكُنا الاّ الدّهر و ما لَهم بِذلكَ مِن عِلمٍ اِنْ هم الاّ يَظنُّون (2)
كسانى كه ايمان به قيامت ندارند گفتند: زندگى جز همين چند روز دنيا نيست كه ما هم در آن مرگ وحياتى داريم وبعد هم روزگار ما را نابود مى كند .
ولى اين انكار و گفته ها روى علم و دليل نيست ، بلكه تنها يك سرى وَهم و خيالى باطلى است كه آنها دارند .
ريشه ها و زمينه هاى فطرى
گرچه افرادى به زبان معاد را نمى پذيرند ، ولى ناخودآگاه در عمق جان خود احساس ابديّت براى انسان دارند و گاه وبيگاه از خود علامت هايى نشان مى دهند كه دليل آن است كه با وجود مرگ و پوسيده شدن جسم ، حاضر نيستند انسانيّت و شخصيّت واقعى او را نابود و نيست شده بدانند . ما نمونه هايى از اين علامت ها را در اينجا بيان مى كنيم :
1 تمام منكران معاد به قبر نياكان خود احترام مى گذارند .
2 نام شخصيّت هاى مرده را بر روى خيابان ها و مؤ سسات و مدارس و دانشگاه ها و . .
. مى گذارند .
3 همه آنها ميل دارند كه بعد از مرگ نامشان به نيكى برده شود .
4 نام نياكان خود را روى فرزندان خود مى گذارند .
5 گاهى مردگان خود را موميايى مى كنند تا فاسد نشود .
اگر منكران معاد ، مرگ را نابودى انسان مى دانند ، اين قبيل اعمال چه توجيهى دارد ؟ و چون آنان مردن را نيستى و هيچ مى دانند ، پس به گفته خودشان احترام مرده يعنى احترام هيچ و نام مرده يعنى نام نيستى و چرا براى نيست و هيچ شده ، مقبره مى سازند و دسته گل روى قبر مى گذارند و به نام مردگان نامگذارى مى نمايند ؟ ! آرى اينها همه نشان مى دهد كه مخالفان معاد هم در دل يك نوع ايمانى (گرچه بسيار ضعيف ) به بقاى روح ، انسانيّت و شخصيّت انسانى دارند كه با مرگ از بين نمى رود . باز هم كمى توضيح دهيم :
راستى اگر مردن نابودى است ، موميايى كردن مردگان كه در طول تاريخ بوده چه تفسيرى دارد ؟
اگر مرگ را نابودى مى دانند ، چرا اقوام و نسل ها نام نياكان خود را روى فرزندان خود مى گذارند و به آنان افتخار مى كنند ؟ و اگر كسى به قبر پدرشان بى احترامى كند ، با او مى جنگند و ساختمان هاى با عظمت بر قبر آن بنا مى كنند و در فرقه هايى حتّى همراه مردگان خود ، طلا ، شمشير و لباس دفن مى كنند ؟
آيا كسى
حاضر است نام هيچ را روى فرزندش بگذارد ؟ يا به خاطر لگدى كه به قبر هيچ مى خورد بجنگد ؟ يا بر قبر هيچ ساختمان بسازد ؟ يا با هيچ ، طلا و شمشير دفن كند ؟ يا به نام هيچ ، افتخار كند ؟ آيا انسان حاضر است در برابر قبر هيچ ، اداى احترام كند ؟ (3)
آرى ، انسان از درون فطرت خود احساس بقا و جاودانگى مى كند و يكى از وسائل تشويق را نام نيك در تاريخ مى داند . اين از يك سو و از سوى ديگر يكى از احساسات درونى انسان احساس غربت است ، دنيا براى او تنگ است ، با همسر ، باغ و مسافرت هم موقّتاً خود را سرگرم مى سازد ، ولى پس از چندى باز از درون احساس كمبود مى كند ، همه وسائل رفاه هم او را سير نمى كند ، گاهى به فكر خودكشى مى افتد ، گاهى مى پرسد هدف آفرينش چيست ؟ چرامن هستم ؟ تمام اين وسوسه هاى درونى نشان مى دهد كه انسان احساس غربت مى كند و اين جهان با تمام گستردگيش براى او تنگ ، جسم براى او قفس و دنيا براى او زندان است كه اين احساس نيز يكى از زمينه هاى ايمان به روزى است كه در آنجا انسان سير مى شود و به تمام آرزوها و اهدافش مى رسد ، زيرا پاسخ هر نياز و احساس و وسوسه درونى در بيرون موجود است . مثلاًاحساس تشنگى با آب و
احساس شهوت با زناشويى و احساس غربت هم با معاد پاسخ داده مى شود .
نظرات شما عزیزان: