بسم اللّه الرحمن الرحیم
الحمدللّه ربّ العالمین، والصّلوة والسّلام على سیّد الانبیاء والمرسلین، أبى القاسم محمّد وعلى آله الطیبین الطاهرین المعصومین. اللّهم كن لولیك الحجة بن الحسن صلواتك علیه وعلى آبائه فى هذه الساعة وفى كل ساعة ولیاً وحافظاً وقائداً وناصراً ودلیلا وعیناً حتى تسكنه أرضك طوعاً وتمتعه فیهاً طویلا. السلام علیك یا ابا عبد اللّه وعلى الارواح التى حلّت بفنائك.
شهادت مظلومانه سیدالشهداء(علیه السلام) و اهل بیت آن حضرت را به پیشگاه مقدس ولى عصر ـ عجل اللّه تعالى فرجه الشریف ـ مقام معظم رهبرى، مراجع تقلید و همه شیفتگان اهل بیت(علیهم السلام) تسلیت عرض مىكنم، و امیدوارم خداى متعال در دنیا و آخرت دست ما را از دامان اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام)كوتاه نفرماید.
شب هاى گذشته بحث ما درباره امر به معروف و نهى از منكر بود. گفتیم با توجه به این كه یكى از اهداف قیام سیدالشهداء(علیه السلام) امر به معروف و نهى از منكر معرفى شده است، پس چرا رفتارى كه حضرت(علیه السلام) در این قیام انجام دادند با موازینى كه ما درباره امر به معروف و نهى از منكر مىشناسیم مطابق نیست. به عبارت ساده تر اقدام امام(علیه السلام) چگونه امر به معروف و نهى از منكرى بود كه ما مشابه آن را در تاریخ سراغ نداریم و احكام آن را نمىدانیم؟ در جلسات قبل مقدمتاً در مورد این كه بعضى از واژه ها گاهى به معناى عام و زمانى به معناى خاص به كار مىروند توضیح مختصرى عرض كردم. بر این اساس و با توجه به موارد استعمال امر به معروف و نهى از منكر در قرآن كریم و روایات، به این نتیجه رسیدیم كه امر به معروف هم دو اصطلاح و معنا دارد، كه یكى از آن ها معناى خاص و دیگرى عام است. معناى خاص امر به معروف و نهى از منكر همان معناى مصطلح است كه در رساله هاى عملیه مطرح گردیده، و براى آن نیز شرایطى ذكر مىشود. از جمله شرایط عمل به وظیفه امر به معروف و نهى از منكر
این است كه خوف ضرر نباشد. اما امر به معروف و نهى از منكر معناى وسیع ترى نیز دارد كه شامل احكام و عناوین دیگرى مىشود و حتى در بعضى از موارد جهاد را نیز در بر مىگیرد. مثال هایى هم عرض كردم كه موارد استعمال گسترده امر به معروف و نهى از منكر را نشان مىداد. در این جلسه مىخواهم این موارد را دسته بندى كنم و در مورد احكام هر یك تا حدى كه توان گوینده و وقت مجلس اقتضا مىكند، توضیح مختصرى بدهم.
مصادیق امر به معروف و نهى از منكر به معنى عام
امر به معروف و نهى از منكر به معناى عام آن یعنى هر گونه تلاشى كه شخص به منظور اثر گذاردن در دیگرى انجام مىدهد، به گونه اى كه او را وادار به انجام كار واجب كند یا از كار حرام باز دارد. این تلاش ممكن است از طرق مختلف مانند تعلیم حكم یا موضوع عمل مورد، نظر انجام شود. یعنى این كه به كسى بیاموزند كه فلان امر در اسلام واجب است یا كیفیت انجام آن واجب چگونه است. ممكن است «تعلیم» مهم ترین مصداق امر به معروف و نهى از منكر به معناى عام باشد. از طرف دیگر كارى مانند حركت سیدالشهداء(علیه السلام) كه منجر به شهادت آن حضرت(علیه السلام) شد نیز یكى از مصادیق امر به معروف و نهى از منكر به معناى عام است. بنا بر این از جهت مصادیق مىتوان سه دسته مصداق براى امر به معروف. نهى از منكر در نظر گرفت.
تعلیم جاهل
اولین مصداق امر به معروف و نهى از منكر از قبیل تعلیم است؛ گاهى فردى به دلایل مختلف از قبیل این كه تازه به تكلیف رسیده، یا به مقتضاى محیطى كه در آن زندگى مىكند نتوانسته احكام اسلام را یاد بگیرد، مثل این كه از مركز اسلام دور بوده و یا در منطقه اى تحت تسلط كفار زندگى مىكرده، و این فرد به اصطلاح نسبت به احكام اسلام جاهل قاصر است؛ یعنى كسى است كه حكم یا راه اجراى آن را نمىداند و در بى اطلاعى خود مرتكب تقصیر نشده است. به این معنى كه، براى او شرایط فراگرفتن احكام اسلام فراهم نشده است، و او در این امر كوتاهى نكرده است. تعلیم احكام اسلام به چنین فردى واجب است. اما این كه تعلیم این گونه افراد بر چه كسانى واجب است؟ یا چند نوع تعلیم داریم؟ آیا تعلیم باید فردى یا
نظرات شما عزیزان: