جشنها و مراسمهای بومی و محلی
ایرانیهای باستان مراسمها و جشنهای خاص و با اهداف ویژهای برگزار میکردند که با ظهور اسلام، بخش زیادی از آنها بهفراموشی سپردهشده و بخش کوچکی از آنها همچنان به قوت خود (البته با قرارگرفتن در چارچوب اسلامی) باقیاند. هر نقطه از ایران از شمال تا جنوب، شرق تا غرب، شهرها و استانهای مرکزی، مراسمهای بومی و محلی خود را دارند. بعضی از این جشنها در نقاط مختلف ایران، مشترکند؛ مانند عید دیدنی بههنگام نوروز، آتشبازی در شب چهارشنبه سوری، مراسم شب یلدا و بسیاری جشنهای دیگر، درحالیکه برخی جشنها یا مراسمها خاص یک منطقه یا یک شهر هستند. مانند مراسم اسپندچینی در روستای سنگتراشان ایلام، مراسم پیر شالیار کردستان، قالیشویان و گلابگیری کاشان، مراسم گرگیعان در اهواز و بسیاری رسوم دیگر که تنهاوتنها به فرهنگ بومی همان منطقه اختصاص یافتهاند.
آیینهای مذهبی
آیینهای مذهبی در ایران از ارزش بسیار بالایی برخوردارند. بعضی از این آیینها مانند: سینهزنی، زنجیرزنی و نخلگردانی در ماه محرم، پخت حلوا و خیرات روز جمعه برای اموات، جشنها و مولودیخوانیهای مربوط به تولد ائمه اطهار علیهمالسلام و عزاداریهای مذهبی چنان در زندگی روزمره ایرانیها ریشه دواندهاند که به بخش بسیار مهمی از فرهنگ بومی ایران تبدیل شدهاند.
موسیقی و آوازهای محلی
موسیقی در ایران، قدمت بسیار زیادی دارد. اسطورههای بزرگ موسیقی ایران باستان همچون باربد، سرکش، رامتین، بامشاد و آفرین ریشههای موسیقی اصیل ایرانزمین را در بدنهی فرهنگ غنی کشورمان رشد دادهاند. موسیقی سنتی ایرانِ امروز، هفت دستگاه و شش آواز دارد. اما روی صحبت ما با موسیقی محلی و بومی شهرها و استانهای مختلف کشورمان است.
موسیقی هر قوم، ایل، شهر و روستا همچون آیینهای، احساسات و عواطف مردم آن منطقه را نمایان میسازد. در شهر تبریز موسیقی بومی «عاشیق لَر» به معنای عاشقها بسیار موردتوجه گردشگران قرار میگیرد، چراکه این موسیقی با سرشت بومی مردم تبریز آمیخته شده است. یا موسیقی محلی و بومی خراسان که از سه گروه عاشقها، بخشیها و لوطیها تشکیل میشود و یکی از ارزشمندترین آنها، موسیقی محبوب «نوایی» است که از آثار گروه بخشیها به شمار میآید.
موسیقی جنوب شرقی کشورمان یعنی سیستانوبلوچستان که بسیار اصیل، کهن و ریشهدار است با سازهای محلی نواخته میشود و در آن، آوازها بهصورت دوبیتی و رباعی خوانده میشوند. همهی این انواع موسیقی بومی که گفته شد، بخشی از فرهنگ بومی را تشکیل میدهد.
معاری غالب در یک منطقه
معماری ایرانی پیشینهی تاریخی بسیار ارزشمندی دارد. در معماری ایرانی ویژگیهای خاصی مانند ستونهای بلند، محاسبات دقیق، تزیینات برگرفته از عناصر طبیعت و حتی سازگاری با اقلیم دیده میشود. سبک معماری خانهها در بخشهای مختلف ایران تفاوتهای آشکاری دارد. در شهرهای جنوبی کشورمان به دلیل آبوهوای گرمومرطوب، معماری ساختمانها بهگونهای است که ساختمان در سایهی کامل بگیرد و بهدلیل رطوبت کنارهی دریا، ساختمانها کمی از زمین فاصله دارند یا در بیشتر موارد طبقه همکف وجود ندارد. از طرفی شمال کشور آبوهوای مرطوب و بارانی دارد که از این نظر تقریبا با آبوهوای نواحی جنوبی کشورمان یکسان است، اما یک تفاوت آشکار وجود دارد که آن هم بارش باران است و باعث میشود سقف خانهها شیروانی و کف خانهها از سطح زمین فاصلهی بسیاری داشته باشد.
نظرات شما عزیزان: