احكام تفريح
شكى نيست كه انسان نياز به تفريح دارد. در قرآن و روايات به داشتن تفريحات سالم اشاره شده است.
در اينجا به گوشه اى از ضوابط تفريحات سالم اشاره مى شود:
1. گناه نباشد. (مانند موسيقى، استفاده از مواد مخدر، رقص و پايكوبى، بدحجابى، قمار)
2. مزاحمت براى ديگران نباشد. (مانند سد معبر، بلند كردن صداى ضبط و ...)
3. تضييع حق ديگران نباشد. (مانند شكستن شاخه ها و سوزاندن درختان باغ هاى مردم، استفاده از ميوه جات و سبزيجات مردم، تصرف در باغات و مزارع مردم، ايجاد خسارت هاى مالى و جانى و ...)
4. تخريب محيط زيست نباشد. (آتش زدن درختان و گياهان، آلوده كردن محيط زيست)
5. ترويج خرفات نباشد.
6. اسراف و تبذير نباشد.
چند چيز در مساجد و مشاهد مشرفه معصومين علیهم السلام حرام است
1. نجس كردن حرم امامان علیهم السلام حرام است و اگر يكى از آنها نجس شود، تطهير آن واجب است.[1]
2. ورود جنب و حائض و نفساء به حرم پيامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم و توقف در حرم ائمه معصومين علیهم السلام جايز نيست.[2]
3. نمازخواندن جلوتر از قبور امامان علیهم السلام اگر هتك حرمت حساب شود، باطل است.[3]
4. سجده كردن براى امامان معصوم علیهم السلام حرام است ولى اگر براى خدا سجده نمايد اشكال ندارد.[4]
چند نكته درباره نام خدا
1. بردن نام خدا در آغاز هر كارى مستحب است.[5]
2. احترام به اسماء الهى واجب است، از اين رو مسّ نام هاى خداوند بدون طهارت (وضو، غسل يا تيمم) حرام است.[6]
3. هتك و بى احترامى به نام خدا به هر نحو حرام است.
4. نجس كردن نام خدا حرام و تطهير آن واجب است.[7]
5. مسّ نام هاى خداوند بدون طهارت حرام است.[8]
6. در ركوع و سجود، ذكر خدا واجب است.[9]
7. در ذبح حيوان ذكر خدا واجب است.[10]
8. در شكار حيوان، ذكر خدا واجب است.[11]
9. قسم، نذر و عهد تنها با نام هاى مختص به خدا منعقد مى شوند.[12]
مسّ آيات قرآن
در چند مورد مسّ آيات قرآن و نام هاى مقدس مانعى ندارد:
1. سايه تابلويى كه روى آن بسم الله يا آيه اى از قرآن نوشته شده است.
2. مسّ آيات قرآن در آينه.
3. مسّ آيات قرآن در تلويزيون و موبايل.
4. مسّ آيات قرآن و اسماء جلاله از روى سلفون، شيشه، يووى و ...
5. مسّ كلمات مشترك قرآن در صورتى كه به عنوان كلمات قرآن نباشد، مانند ابولهب، ابليس، فرعون و ...
وظايف واجب و مستحبى در رابطه با پيامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم
مقدس ترين و محبوب ترين چهره در اسلام، پيامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم است و دو نوع وظيفه نسبت به او در احكام آمده است:
1. وظايف واجب همچون معرفت و شناخت او، محبت به او و پيروى از دستورات او. قرآن مى فرمايد:
«ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا»[13]
آنچه را رسول خدا براى شما آورده بگيريد (و اجرا كنيد)، و از آنچه نهى كرده خوددارى نماييد.
2. وظايف مستحبى همچون سلام به پيامبر، زيارت پيامبر، صلوات به هنگام شنيدن هر يك از نام ها و القاب پيامبر، نام گذارى فرزندان به نام او و ...
مسأله: مستحب است بر مأموم در نماز ظهر و عصر، تسبيح، تحميد و صلوات بفرستد.
صلوات بر پيامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم
صلوات بر پيامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم هميشه مستحب است و در چند مورد حكم ويژه اى دارد:
1. در پايان تشهد كه صلوات واجب است.
2. هنگام ذكر نام پيامبر مستحب فورى است، حتى در حال نماز. و اگر شنيدن نام پيامبر مكرر باشد، ذكر صلوات هم تكرار مى شود.
3. دو ذكر سجده سهو صلوات است (بسم الله و بالله و صلى الله على محمد و آل محمد؛ بسم الله و بالله اللهم صل على محمد و آل محمد)
4. يكى از تعقيبات نماز، صلوات فرستادن است و تعداد خاص ندارد، گر چه در عرف جامعه، سه صلوات فرستاده مى شود.
دو نكته درباره شهيد
1. مسلمانى كه از دنيا مى رود، بايد غسل داده شود، مگر شهيد در ميدان معركه و جنگ.
2. تماس بدنى با بدن ميت غسل مسّ ميت دارد مگر در سه صورت:
الف) شهيد در معركه جنگ.
ب) ميت مسلمانى كه غسلش داده اند.
ج) ميتى كه تازه مرده و بدنش گرم است.
چند نكته درباره مستحبات زيارت قبور
1. زيارت قبور مستحب است به ويژه عصر روز پنجشنبه و روز جمعه.[14]
2. رو به قبله نشستن و گذاشتن دست بر قبر.
3. خواندن هفت مرتبه سوره قدر.
4. خواندن سوره حمد و ناس و فلق و آية الكرسى، هر كدام سه مرتبه و سوره يس.
5. سلام دادن بر اهل قبور و دعا كردن براى آنان.
پنج نكته درباره دعا
1. دعا كردن در نماز در تمامى حالات اعم از ايستاده و نشسته، ركوع و سجود به ويژه در قنوت مستحب است.[15] اگر چه طبق فتواى برخى از مراجع به فارسى يا زبان هاى ديگر باشد.[16]
2. خواسته حرام در دعا، نماز را باطل مى كند.[17]
3. ثواب دعاها براى خواندن متن دعا است نه ترجمه آن و يا شنيدن و آمين گفتن.
4. تكرار قسمتى از دعاها اشكال ندارد و اگر بخواهد به قصد ورود بخواند بايد به همان نحو كه وارد شده بخواند.
5. فرد ناپاك مى تواند دعا و حديث بخواند و يا گوش دهد، مگر فرازهايى از دعا كه آيات سجده دارد مانند دعاى كميل و ندبه.
اطلاع رسانى
اطلاع رسانى درباره نجاست در سه جا لازم است:
1. اگر مسجد يا حرم ائمه علیهم السلام نجس شود و خود شخص نتواند تطهير كند.[18]
2. اگر ميزبان ديد كه غذا نجس است، بايد به ميهمان خبر دهد.[19]
3. اگر كسى چيزى را به ديگرى مى فروشد يا عاريه مى دهد و مى داند كه او مى خواهد آن را براى خوردن و آشاميدن استفاده كند، بايد نجس بودن آن را اطلاع دهد.[20]
پی نوشتها:
------------------------------------
[1] توضيح المسائل مراجع، م 904.
[2] توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 517؛ تحريرالوسيله، ج 1، القول فى احكام الجنب، ص 38.
[3] توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 494.
[4] همان، ص 517.
[5] وسائل الشيعه، ج 1، ص 443.
[6] فرهنگ فقه، ج 3، ص 436.
[7] فرهنگ فقه، ج 3، ص 436.
[8] همان، ص 437.
[9] همان، ص 437.
[10] جواهر الكلام، ج 36، ص 113؛ فرهنگ فقه، ج 3، ص 437.
[11] جواهر الكلام، ج 36، ص 113؛ فرهنگ فقه، ج 3، ص 437.
[12] فرهنگ فقه، ج 3، ص 436.
[13] حشر/ 7.
[14] فرهنگ فقه، ج 4، ص 330.
[15] جواهر الكلام، ج 11، ص 118؛ فرهنگ فقه، ج 3، ص 622.
[16] توضيح المسائل مراجع، ج 1، م 1135.
[17] فرهنگ فقه، ج 3، ص 623.
[18] مجمع الرسائل، ج 1، ص 43.
[19] مجمع الرسائل، ج 1، ص 50.
[20] توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 95.
نظرات شما عزیزان: