اصل و فرع
مواردى در فقه وجود دارد كه فرع، مهمتر از اصل است همچون موارد زير:
1. سلام مستحب است و جواب سلام واجب است.[6]
2. نماز جماعت مستحب است ولى تبعيت از امام جماعت در افعال واجب است.[7]
3. نذر واجب نيست، ولى عمل به آن واجب است.[8]
4. روزه اعتكاف مستحب است ولى روزه روز سوم واجب است.[9]
هفت نكته درباره استخاره
1. استخاره عبارت است از آن كه انسان در كارى كه قصد انجام آن را دارد از خداوند بخواهد كه او را به آنچه خير و صلاح اوست اعم از انجام فعل يا ترك آن راهنمايى كند.[10]
2. استخاره براى رفع ترديد است نه براى پيشگويى[11] و آينده نگرى مانند قبولى امتحان، رسيدن به حاجت، خوب شدن مريض و ...[12]
3. استخاره در كارهاى مباح است نه در كارهاى واجب و حرام و مكروه.[13]
4. استخاره بعد از فكر و مشورت كردن است.[14]
5. عمل كردن به نتيجه استخاره واجب نيست، گر چه بهتر است بر خلاف آن عمل نشود.[15]
6. تجديد استخاره صحيح نيست مگر اين كه مدت قابل ملاحظه اى بگذرد و يا شرايط استخاره تغيير كند.[16]
7. استخاره آدابى دارد همچون وضو داشتن هنگام استخاره، رو به قبله بودن، سخن نگفتن در بين استخاره، استخاره در زمان و مكان مقدس مانند روز جمعه و مسجد و مشاهد مشرفه و ...[17]
بى توجهى به اولويت ها
بسيارند افرادى كه به اولويت ها توجهى ندارند همچون موارد زير:
1. عيب جويى حرام را انجام مى دهند ولى امر به معروف واجب را انجام نمى دهند.
2. خرج هاى مستحبى مى كنند ولى خرج هاى واجب همچون اداى بدهى و خمس و زكات را لازم نمىدانند.
3. واجبات ميت همچون عمل به وصيت و اداى بدهى را انجام نمى دهند ولى براى او خيرات مى كنند.
دو نكته درباره اسراف
1. اسراف يكى از گناهان كبيره و حرام است[18] و نمونه هاى زيادى در محيط زندگى دارد، همچون اسراف در آب، برق، نان و ...
2. چند چيز اسراف نيست مانند: اسراف در كار خير، لباس هاى مورد نياز، عطر زدن، آنچه براى بدن مفيد است.
3. غذاى مورد نياز بدن هر قدر كه باشد، اسراف محسوب نمى شود.
4. خوردن بيجا و پرخورى و زياده روى مكروه است.[19]
دو نكته درباره وسواسى
1. بر شخص وسواس واجب است به افراد معمولى رجوع كند.[20]
2. وسواس جايز نيست به شك خود اعتنا كند.[21]
عبادتهاى حرام
برخى از عبادت ها گناه محسوب مى شوند و باطل هستند همچون موارد زير:
1. نماز، روزه، طواف و اعتكاف در حال حيض و نفاس باطل و گناه است.[22]
2. نافله ظهر و عصر در سفر.[23]
3. اذان و اقامه براى نمازهاى غير يوميه يا اذان قبل از وقت.[24]
4. وضو بعد از غسل جنابت (تا وقتى كه كارى كه وضو را باطل مى كند از او سر نزده).[25]
5. روزه عيد قربان و فطر.[26]
6. روزه يوم الشك به نيت اول ماه رمضان يعنى روزى كه نمى داند آخر شعبان است يا اول رمضان، نبايد به نيت ماه رمضان روزه بگيرد ولى اگر به نيت روزه قضا يا روزه مستحبى روزه بگيرد، صحيح است و اگر بعداً معلوم شود همان روز اول ماه رمضان بوده از ماه رمضان حساب مى شود.[27]
7. خوندن سوره هايى كه سجده واجب دارد در حال جنابت و حيض و نفاس حرام است.[28]
پی نوشتها:
-----------------------------------
[1] تحريرالوسيله، مترجم، ج 1، ص 312، م 1.
[2] تحريرالوسيله، مترجم، ج 1، ص 324، م 8.
[3] توضيح المسائل محشى، ج 1، ص 648.
[4] توضيح المسائل محشى، ج 1، ص 648.
[5] عروة الوثقى، ج 1، ص 601.
[6] تحريرالوسيله مترجم، ج 1، م 8.
[7] همان، ج 1، ص 494، م 9.
[8] همان، ج 3، ص 195.
[9] همان، ج 2، ص 565.
[10] فرهنگ فقه، ج 1، ص 401.
[11] فرق استخاره و تفأل اين است كه استخاره براى انتخاب است و تفأل براى اطلاع، استفتائات بهجت، ج 1، ص 412.
[12] استفتائات سيستانى، ص 405، س 1595؛ مسائل جديد، محسن محمودى، ج 4، ص 161.
[13] توضيح المسائل مراجع، ج 2، م 1022؛ قاعدة القرعه، شيخ حسين كريمى، مركز فقهى ائمه اطهار( ع)، ص 79.
[14] عروة الوثقى، ج 2، ص 411، كتاب الحج.
[15] استفتائات امام خمينى، ج 2، س 75 و 76؛ اجوبة الاستفتائات، س 1434؛ استفتائات مكارم، ج 1، س 858.
[16] احكام خانواده، آية الله مكارم شيرازى.
[17] جواهر الكلام، ج 12، ص 162؛ فرهنگ فقه، ج 1، ص 402.
[18] تحريرالوسيله، ج 1، ص 275؛ فرهنگ فقه، ج 1، ص 479
[19] توضيح المسائل مراجع، ج 2، ص 539، م 2637.
[20] توضيح المسائل ده مرجع، م 209؛ اجوبة الاستفتائات، س 143.
[21] استفتائات امام خمينى( ره)، ج 1، س 298- 296؛ اجوبة الاستفتائات، س 311.
[22] توضيح المسائل محشى، ج 1، ص 260.
[23] توضيح المسائل محشى، ج 1، ص 426.
[24] همان، ص 518.
[25] همان، ص 227.
[26] همان، ص 964.
[27] همان، ص 889.
[28] همان، ص 545.
نظرات شما عزیزان: